گروهی از دانشمندان و زمین شناسان مكزیكی به صورت كاملا تصادفی هنگامی كه در حال اكتشاف در بیابان‌های "جی هوآهوآن" مكزیك بودند، به دروازه یك غار برخوردند و پس از ورود به آن متوجه شدند كه بزرگ‌ترین غار كریستالی جهان را كشف كرده‌اند. براساس تخمین اولیه، طول این غار 10متر و عرض آن 16متر است. ارتفاع سنگ های نیمه شفاف واقع در این غار که به شکل کریستال دیده می شوند، 11 متر است. خود غار نیز در عمق 290 متری از سطح زمین قرار دارد. در حوالی آن معادن روی، مس، نقره و طلا در عمق 760 متری از زمین وجود دارد.

شکل این غار در کوه های نایکا در مکزیک همانند نعل اسب می ماند. گفته می شود فعالیت آتشفشانی در این منطقه در حدود 26 میلیون سال پیش، کوه نایکا را به جای گذاشته که در آن سنگ های گچی در دمای بسیار بالا شکل می گیرند و پس از آن با افت دما و سرد شدن منطقه به شکل نیمه شفاف کریستالی باقی می مانند. كارشناسان این غار راه "غار كریستالی" نامیدند. در داخل این غار دما حدود 58 درجه سانتی گراد بالای صفر است و تمامی كریستال‌ها و قندیل‌ها از مواد معدنی ساخته شده و در كف و سقف غار مشهود هستند.

در ضمن انسان تنها می‌تواند 15دقیقه ماندن در این غار را تحمل كند، در غیر اینصورت و بدون استفاده از لباس های مخصوص به علت دمای بالا، كباب می‌شود. گفتنی است تاكنون چنین غاری به این وسعت با چنین دمایی در جهان كشف نشده بود. دمای غار حداکثر به 58 درجه ی سانتیگراد همراه با 90 تا 100 درصد رطوبت می رسد! غار کریستالها روی یک گسل واقع شده که با تشکیل آب سیال گرم شده توسط مواد مذاب حفره های زیر گسل به ایجاد محیط لازم برای رشد بیشتر کمک می کند.

در مورد شکل گیری کریستال های این غار این فرضیه وجود دارد که غار مملو از آب دارای سنگ گچ بوده است. این آب نقش اساسی در پرورش و رشد کریستالهای حیرت انگیز داشته بطوریکه دمای محیط را در محدوده ای حدود 58 درجه سانتیگراد نگه می داشته است. این رویداد، دمای ایده آل برای سنگ گچ به منظور حل شدن را فراهم می کند و سرانجام باعث رشد کریستالها می گردد. لازم به ذکر است، این کریستالهای عظیم برای باقی ماندن در همین شکل نیاز به رطوبت بسیار زیاد و دمایی معادل 50 درجه سانتیگراد دارند.

"جوئان مانوئل گارسیا رویز"، که تحقیقات علمی و اکتشافی گسترده ای در غار انجام داده است، اعلام نموده که این کریستالها در یک بازه زمانی پانصد هزار ساله در محیط طبیعی پایدار و بشدت کمیاب این غار پر از آب رشد نموده اند. چیزی که اتفاق می افتد، این است که مواد معدنی غنی سیال به سمت بالا و به داخل حفره های بستر سنگ رانده می شوند. پس از آن، آب درون غارها تبخیر می شود و این کریستالهای غول پیکر که علم را به مبارزه می طلبند، شکل می گیرند.